🟡 Yunt Konuşmaları #3: Pınar Erkan

Eski çağlardan beri uygarlığın temsil alanı olan şehir, fiziksel ve toplumsal çevrenin sürekli değişimiyle sınırları belirsizleşen bir olgu olarak karşımıza çıkıyor. İnşaat ve altyapı faaliyetleri, nüfus hareketliliği, çevresel sürdürülebilirlik kaygısı, ekonomik gelişmeler ve teknolojik ilerlemeler gibi dinamikler, şehir üzerine düşünmeyi gerekli kılıyor. Şehrin farklı dinamiklerin şekillendirdiği karmaşık yapısı, şehri yeniden tanımlama ihtiyacını beraberinde getiriyor. Bu tanımı yapmak, şehrin geçmişten bugüne gelişimini değerlendirirken hem süreklilik ve değişimleri anlama hem de şehrin geleceğine projeksiyon tutma potansiyelini içinde barındırıyor.

YUNT tarafından "Şehir Nerede?" sergisi kapsamında hazırlanan Şehrin Sınırlarını Yeniden Düşünmek" başlıklı konuşma programı Prof. Dr. Eva Şarlak moderatörlüğünde gerçekleştirilecek oturumlarda şehir üzerine düşünme pratiklerini yaygınlaştırmak hedefleniyor. Konuşma programı kapsamında konuşmacılar şehrin sınırılarını farklı yönlerden ele alacak. Her oturum ayrı bir alt başlık altında gerçekleşecek ve katılımcılarla oturum öncesi okuma önerisi paylaşılacak.

—

İstanbul'un tarihindeki dönüşümü üzerinden şehri ele alacak bu konuşma, şehrin II. Mehmet tarafından fethedilmesinin ardından başlayan restorasyon ve inşa sürecini, 18. yüzyıla kadar olan gelişmeleri ve batılılaşma sürecinin şehre yansımalarını ele almaktadır.

19. yüzyıldaki siyasi ve ekonomik değişimlerin, özellikle Tanzimat reformlarının, İstanbul'u nasıl etkilediğini, şehrin mimari, kentsel ve idari yapısında nasıl büyük değişikliklere yol açtığını görmekteyiz. Bu süreçte, şehirdeki geleneksel doku korunurken yeni yapı tipleri ortaya çıkmıştır.

Anlaşılmaktadır ki İstanbul'un tarihi dokusu katmanlar halinde değişime uğrayan bir palimpsest gibidir ve şehri anlamak, çözmek bu katmanları anlamak ve yorumlamakla ancak mümkün olabilmektedir.

Özgeçmiş:

Pınar Erkan, İstanbul Gedik Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Mimarlık Bölümünde öğretim üyesidir.

Yüksek lisans ve doktora derecesini İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Tarihi kürsüsünde ''19. yüzyılda gayrimüslim ve misyoner okulları’' üzerine yaptığı çalışmalar ile almıştır.

Çalışmalarında 19. yüzyıl mimarlık ve kent tarihi, 20. yüzyıl başları Türk mimarlığı, Kadıköy ve Galata-Beyoğlu başta olmak üzere İstanbul'un mimarlık ve kentsel tarihi üzerine yoğunlaşmıştır.

Gedik Üniversitesi yanı sıra İTÜ Mimarlık Fakültesi’nde de mimarlık tarihi alanında ders verme,  Gazete Kadıköy’de köşe yazarlığı, Açık Radyo’da dokuz yıldır her hafta salı sabahları yayınlanan mimarlık içerikli ''Ahşaptan Betona Mecidiyeden Jetona'' adlı programı hazırlayıp sunma faaliyetlerini sürdürmektedir.

Okuma/Kaynak Önerileri:

• Erkan, P. (2019) "19. Yüzyıldan Günümüze Boğaziçi Kıyısında Değişen İnşa Edilmiş Çevre ve İstanbul'un Kimliği," İslam Mirası 2. Uluslararası Konferansı Bildirileri, FSMV Üniversitesi, İstanbul.
• Çelik, Z. (2015) Değişen İstanbul. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.